Gần đây, nhiều phụ huynh và du học sinh Việt Nam đang hoang mang trước tin đồn visa F1 bị siết chặt do tỷ lệ ở lại quá hạn (overstay) cao. Nỗi lo về một tương lai bất định, con đường du học và định cư tại Mỹ có thực sự hẹp lại hay không đã trở thành chủ đề nóng. Bài viết này sẽ bóc tách sự thật từ dữ liệu chính thức, giải thích các khái niệm quan trọng và vẽ ra một bản đồ lộ trình rõ ràng, giúp gia đình bạn từ thế bị động lo lắng chuyển sang chủ động lên kế hoạch cho tương lai.
Sự thật đằng sau tin đồn siết visa F1 và tỷ lệ “overstay”
Tin đồn thường đi nhanh hơn sự thật, đặc biệt trong lĩnh vực di trú phức tạp. Việc hiểu rõ các con số và định nghĩa chính xác là bước đầu tiên để trấn an mọi lo lắng không cần thiết.
“Tin đồn overstay 10%” và con số thực tế từ Bộ An ninh Nội địa (DHS)
Tin đồn lan truyền rằng tỷ lệ du học sinh Việt Nam (diện F, M, J) ở lại quá hạn tại Mỹ lên đến 10%, dẫn đến việc chính sách visa F1 sẽ bị siết lại. Tuy nhiên, theo báo cáo gần nhất của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS), con số thực tế thấp hơn đáng kể. Báo cáo phân biệt rõ giữa “overstay” và “suspected overstay” (nghi ngờ ở lại quá hạn), và tỷ lệ của sinh viên Việt Nam không chạm đến ngưỡng đáng báo động như tin đồn. Tham khảo báo cáo của DHS tại đây
Phân tích và trấn an: Tại sao “suspected overstay” không phải là dấu chấm hết
“Suspected overstay” chỉ là một con số thống kê ban đầu. Nhiều trường hợp trong số này thực tế là những sinh viên đã chuyển đổi sang tình trạng hợp pháp khác (như H-1B, kết hôn,…) nhưng hệ thống chưa kịp cập nhật. Do đó, việc dựa vào con số này để kết luận về tương lai của visa F1 là chưa chính xác.
Những yếu tố thực sự ảnh hưởng đến việc xét duyệt visa F1 hiện nay
Viên chức lãnh sự khi phỏng vấn visa F1 chủ yếu tập trung vào các yếu tố sau:
- Mục đích học tập rõ ràng.
- Năng lực tài chính đủ mạnh để chi trả cho toàn bộ khóa học.
- Bằng chứng về sự ràng buộc tại quê nhà để chứng minh ý định quay về sau khi học xong.
Thay vì lo lắng về tin đồn, việc chuẩn bị một bộ hồ sơ vững chắc vẫn là yếu tố quyết định.
Hiểu đúng để không lo sai: Phân biệt Visa F1 và Status F-1
Một trong những nhầm lẫn lớn nhất dẫn đến rủi ro là không phân biệt được giữa tem visa và tình trạng lưu trú.
Giá trị của tem visa F1 trong hộ chiếu (dùng để nhập cảnh)
Tem visa F1 được dán trong hộ chiếu giống như một chiếc vé vào cổng. Nó cho phép bạn nhập cảnh vào Mỹ với mục đích học tập. Visa có thể có thời hạn 1 năm và bạn cần gia hạn nếu muốn rời khỏi và quay lại Mỹ sau khi visa hết hạn.
Tầm quan trọng của tình trạng F-1 (status) và cách duy trì hợp pháp khi ở Mỹ
Tình trạng F-1 là trạng thái pháp lý của bạn khi đã ở bên trong nước Mỹ. Chừng nào bạn còn duy trì việc học toàn thời gian và tuân thủ các quy định của trường (ghi trong mẫu I-20), tình trạng F-1 của bạn vẫn còn hiệu lực, kể cả khi tem visa trong hộ chiếu đã hết hạn. Đây là yếu tố quyết định bạn có đang ở Mỹ hợp pháp hay không.
Những sai lầm phổ biến khiến sinh viên vô tình vi phạm status
- Đi làm ngoài khuôn viên trường mà không có giấy phép.
- Không duy trì đủ số tín chỉ tối thiểu mỗi học kỳ.
- Nghỉ học quá thời gian cho phép mà không thông báo cho trường.
Cập nhật 2025 quan trọng cho Visa F1: OPT, Cap-Gap và H-1B
Con đường từ du học đến sự nghiệp tại Mỹ có những cơ chế hỗ trợ quan trọng mà mọi sinh viên cần nắm rõ.
OPT và STEM OPT: “Cầu nối vàng” từ giảng đường đến sự nghiệp
OPT (Optional Practical Training) là chương trình cho phép sinh viên F-1 ở lại làm việc đúng ngành học trong 12 tháng sau khi tốt nghiệp. Với các ngành thuộc khối STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học), thời gian này có thể được gia hạn thêm 24 tháng, tổng cộng lên đến 3 năm. Đây là cơ hội quý giá để tích lũy kinh nghiệm và tìm kiếm nhà tuyển dụng bảo lãnh. Tham khảo kỹ hơn tại bài viết của Sở Di Trú Mỹ
Cap-gap là gì? “Phao cứu sinh” lấp đầy khoảng trống khi chờ H-1B
Khi một sinh viên trên OPT nộp hồ sơ xin visa làm việc H-1B (loại visa có hạn ngạch và phải bốc thăm), có thể xảy ra một “khoảng trống” thời gian giữa lúc giấy phép OPT hết hạn và ngày visa H-1B có hiệu lực (1/10). Cap-gap là một quy định tự động gia hạn tình trạng F-1 và giấy phép làm việc để lấp đầy khoảng trống này, giúp sinh viên ở lại Mỹ một cách hợp pháp.
Hiểu về xổ số H-1B và tại sao không nên đặt cược tất cả vào đó
Visa H-1B cap subject có số lượng giới hạn mỗi năm nhưng lượng hồ sơ nộp vào luôn gấp nhiều lần. Tỷ lệ trúng xổ số rất thấp và đầy may rủi. Vì vậy, việc coi H-1B là con đường duy nhất là một chiến lược mạo hiểm.
Bản đồ từ Visa F1 đến Thẻ xanh: 4 lộ trình chiến lược cho mọi gia đình
Thay vì phó mặc tương lai cho may rủi, các gia đình có thể chủ động lựa chọn những con đường định cư chiến lược sau đây.
Lộ trình 1 (An toàn): Gia đình đầu tư EB-5 làm “lưới an toàn” vững chắc cho con
Visa EB-5 là chương trình đầu tư định cư, cho phép nhà đầu tư và gia đình (vợ/chồng và con dưới 21 tuổi) nhận thẻ xanh. Đây là con đường nhanh chóng và chắc chắn nhất, giúp du học sinh loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào việc tìm việc hay xổ số H-1B. Có thẻ xanh, sinh viên có thể tự do lựa chọn công việc mình yêu thích và hưởng mức học phí như người bản xứ. [Tìm hiểu thêm về chương trình Visa EB-5].
Lộ trình 2 (Thực tế): Chủ động lên kế hoạch EB-3 song song với quá trình học
Visa EB-3 là diện lao động định cư, dựa trên sự bảo lãnh của một nhà tuyển dụng tại Mỹ. Thay vì đợi tốt nghiệp, gia đình có thể bắt đầu một bộ hồ sơ EB-3 cho con ngay từ khi còn đi học. Lộ trình này hoạt động như một kế hoạch B hiệu quả, giúp sinh viên có thêm một lựa chọn an toàn để nhận thẻ xanh mà không phải cạnh tranh khốc liệt qua H-1B..
Lộ trình 3 (Vượt trội): Nhắm đến EB-2 NIW dành cho du học sinh tài năng có bằng cấp cao
Visa EB-2 dành cho những người có bằng cấp cao (Thạc sĩ trở lên) hoặc có năng lực đặc biệt. Đặc biệt, diện EB-2 NIW (Miễn trừ vì lợi ích quốc gia) cho phép ứng viên tự nộp đơn xin thẻ xanh mà không cần nhà tuyển dụng bảo lãnh. Đây là con đường lý tưởng cho những du học sinh xuất sắc trong các lĩnh vực nghiên cứu, y tế, công nghệ.
Lộ trình 4 (Chiến lược): Xây dựng sự nghiệp toàn cầu để quay lại Mỹ bằng visa L-1
Visa L-1 dành cho việc luân chuyển nhân viên trong các công ty đa quốc gia. Một du học sinh có thể làm việc cho một tập đoàn tại Mỹ sau tốt nghiệp, sau đó được luân chuyển về chi nhánh Việt Nam trong ít nhất 1 năm, rồi quay lại Mỹ với visa L-1. Đây là một lộ trình dài hạn, chiến lược giúp bypass xổ số H-1B cho những ai có tầm nhìn sự nghiệp quốc tế.
Checklist hành động cho phụ huynh và du học sinh Visa F1
Giai đoạn còn đi học: Cần chuẩn bị những gì?
- Duy trì điểm số (GPA) tốt.
- Tích cực tham gia các kỳ thực tập, nghiên cứu để làm đẹp hồ sơ.
- Lựa chọn ngành học có tiềm năng, đặc biệt là các ngành STEM.
Giai đoạn sắp tốt nghiệp: Các mốc thời gian quan trọng cần nhớ
- Nắm rõ cửa sổ 90 ngày trước khi tốt nghiệp để nộp đơn xin OPT.
- Chuẩn bị hồ sơ và tìm kiếm công ty sẵn sàng bảo lãnh H-1B trước kỳ nộp đơn vào tháng 3.
Giai đoạn lên kế hoạch định cư: Khi nào nên bắt đầu tư vấn?
Câu trả lời là càng sớm càng tốt. Việc tư vấn các lộ trình EB-2, EB-3, EB-5 ngay từ khi con đang học năm nhất hoặc năm hai sẽ giúp gia đình có sự chuẩn bị tốt nhất về tài chính và lộ trình.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tỷ lệ overstay 10% của du học sinh Việt Nam có đúng không?
Không, đây là thông tin không chính xác. Dữ liệu chính thức từ DHS cho thấy tỷ lệ thực tế thấp hơn đáng kể và con số “nghi ngờ ở lại quá hạn” không phản ánh đúng toàn bộ bức tranh.
Con tôi có thể tự nộp đơn xin thẻ xanh không?
Có, nếu con bạn đủ điều kiện cho chương trình visa EB-2 NIW (diện dành cho người có bằng cấp cao và công việc mang lại lợi ích cho quốc gia), bạn đó có thể tự nộp đơn mà không cần công ty bảo lãnh.
Nên chọn EB-3 hay EB-5 cho con đang có visa F1?
Lựa chọn phụ thuộc vào điều kiện tài chính và mục tiêu của gia đình. EB-5 mang lại sự chắc chắn và nhanh chóng hơn nhưng yêu cầu vốn đầu tư lớn. EB-3 là một lựa chọn thực tế với chi phí thấp hơn nhưng thời gian chờ đợi có thể dài hơn.
Cap-gap có tự động được gia hạn không?
Có, nếu hồ sơ H-1B của bạn được nộp đúng hạn và được USCIS chấp nhận, quy trình gia hạn cap-gap sẽ được kích hoạt để đảm bảo tình trạng lưu trú hợp pháp của bạn.
Rớt xổ số H-1B thì phải làm gì tiếp theo?
Nếu không may mắn với H-1B, bạn có thể cân nhắc học lên cao học để duy trì status F-1, tìm kiếm các nhà tuyển dụng không thuộc diện H-1B cap-subject (như trường đại học, tổ chức phi lợi nhuận), hoặc xem xét các lộ trình định cư mà gia đình đã chuẩn bị sẵn như EB-3 hoặc EB-5.
Đừng để tin đồn dẫn lối: Xây dựng lộ trình F1 đến Thẻ xanh ngay hôm nay
Thay vì để tương lai của con phụ thuộc vào may rủi và những tin đồn thất thiệt, một kế hoạch rõ ràng chính là câu trả lời. Cánh cửa ở lại Mỹ luôn rộng mở cho những ai có sự chuẩn bị và tầm nhìn chiến lược. Đừng để sự hoang mang quyết định thay bạn.
Hãy để đội ngũ chuyên gia của Connect New World đồng hành cùng gia đình, vạch ra một lộ trình cá nhân hóa từ F-1 đến thẻ xanh phù hợp nhất với điều kiện và mục tiêu của bạn.
Xem thêm bài viết khác của chúng tôi về visa F1 tại đây
